سخن بزرگان درباره احترام به والدین
مرحوم آیت الله مجتهدی می فرمود : باید پدر و مادر از شما راضی باشد و الا به دردنخواهی خورد ، باید خیلی به آنها احترام بگذاری . کاری کن پدر و مادر برای تو دعا کنند که دعای آنان مستجاب است چرا که حضرت رسول اکرم صلی الله و علیه و آله و سلم میفرماید : « اربعه لا ترد لهم دعوه امام عادل و والدٌ لِولده و الرجل یدعو لاخیه بِظهر الغیب و المظلوم : چهار نفر دعایش برنمیگردد و مستجاب میشود ؛ ۱- امام عادل ۲- پدر و مادر در حق فرزند ۳- کسی که برای برادر مؤمنش در غیاب او دعا کند ۴- مظلوم»
پس تا میتوانی به پدر و مادرت احترام بگذار که اثرات معنوی زیادی دارد ، جوانی پدر پیری داشت شب عروسی وقتی کنار همسرش بود متوجه سرفههای مکرر پدرش شد ، از نزد عروس بیرون رفت و پالودهٔ سیبی درست کرده و به پدر داد تا سینهٔ او نرم شود و سرفه کمتر اذیتش کند . جوان گفت : وقتی پالودهٔ سیب را به پدرم دادم کنارش نشستم تا آرام بگیرد ، وقتی پدرم خوابید از نزدش دور شدم و دیدم میل عجیبی به نماز شب پیدا کرده ام ، با این که در طول عمرم نماز شب نخوانده بودم ، مشغول نماز شب شدم و تا کنون که ۲۷ سال میگذرد یک شب هم نماز شبم قضا نشده است و این نتیجهٔ احترام و خدمت به والدین است.
ابویزید بسطامی را پرسیدند:
که این معروفی (شهرت) به چه یافتی؟
گفت: آن را هم به دعای مادر، که شبی مادر از من آب خواست. بنگریستم در خانه آب نبود، کوزه برداشتم.به جوی رفتم آب بیاوردم.چون بر سر مادر آمدم، خوابش برده بود. با خود گفتم که اگر بیدارش کنم من بزهکار باشم.بایستادم تا مگر بیدار شود. تا بامداد بیدار شد. سربلند کرد و گفت: چرا ایستاده ای؟ قصه بگفتم.
برخاست و نماز کرد و دست بر دعا برداشت و گفت:
الهی چنان که این پسر مرا بزرگ و عزیز داشت، اندر میان خلق او را بزرگ و عزیز گردان.
مرحوم کلینی و احترام به پدر
منزل مرحوم شهید حاج شیخ احمد کافی (ره) ؛ از سمت چپ اولین نفر پدر مرحوم کافی ؛ حجت الاسلام میرزا محمد کافی (ره) - سال 1355
مرحوم کافی (ره) نحوه احترام خود به پدر را این طور نقل میکند : {پدر من یک وقت کاسب بود الان کاسب هم نیست داخل خانه نشسته … با اینکه پسر بزرگش من هستم ، زن دارم ، چهار پنج تا بچه دارم… اما ای جوان های عزیز ، ای کاسب ها ، ای تاجرها ، ای محصّل ها، ای کارگرها ، به همه شما می گویم.به جان ولی عصر (عج) قسم، با این ریش و با این عمامه و با این قبا و با این عبا و یک مختصر عنوانی که در اجتماع دارم… اگر می روم مشهد یا پدرم می آید به تهران، در جلوی برادرهایم و زن و بچه هایم ، خم میشوم و دست این بابای پیرم را مکرر بوسه می زنم چون خیر از این کار دیده ام }
با استفاده از لینک های زیر سخنرانی های مرحوم شهید شیخ احمد کافی (ره) را در مورد احترام به پدر و مادر و حقوق والدین دانلود بفرمائید :
اثرات بی احترامی به والدین بر زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه آیات و روایات
«حواسمان باشد خدای ناکرده کوچکترین بی احترامی نسبت به عزیزترین آفریدههای الهی یعنی پدر و مادرانمان نکنیم و مبادا دل آنان را بشکنیم.»
یکی از مهمترین مسائل اخلاقی و وظائف انسانی احترام به پدر و مادر است. در آموزه های دینی ما تأکید فراوانی به احترام پدر و مادر شده است، قرآن کریم در ضمن چند آیه پس از دعوت به خداپرستی و توحید و شریک قرار ندادن به خدای متعال سفارش اکید به نیکی پدر و مادر می کند این تعابیر نشان از اهمیت نیکی کردن به پدر و مادر می کند این تعابیر نشان از اهمیت نیکی کردن به پدر و مادر که خداوند متعال پس از نفی بت پرستی و شرک و دعوت به یکتا پرستی مسئله احترام به پدر و مادر را پیش می کشد.
احترام و نیکی به پدر و مادر و در مقابل عدم رعایت حقوق آنها و بدی کردن می تواند یکی از عوامل سعادت و خوشبختی و عاقبت به خیری انسان باشد یا در مقابل عامل شقاوت و بدبختی و عاقبت به شری او باشد.
رعایت نکردن این واجب، علاوه بر مجازات اخروی - در صورت توبه نکردن- مجازات دنیایی را نیز در پی دارد که در این جا به برخی از آنها اشاره می شود:
1. سلب توفیق در انجام عبادات و ترک گناهان:
امام رضا(ع) در این باره می فرماید: «خداوند، عقوق والدین و نافرمانی از آنان را حرام کرده است؛ زیرا این کار باعث سلب توفیق الاهی در اطاعت از دستورات او می شود».[1]
2. جلوگیری از استجابت و برآورده شدن دعا:
امام صادق(ع) فرمود: «یکی از گناهانی که مانع قبول شدن دعا می گردد، و هوا را تیره می کند، عقوق والدین است»؛[2] و تیره شدن هوا کنایه از این است که بی احترامی به والدین مانع ادراک قلب نسبت به حق است.
3. شقاوت و بدبختی:
امام صادق(ع) می فرماید: «آزار رساندن به پدر و مادر، جزو گناهان کبیره است؛ زیرا خداوند کسی که مورد عاق والدین قرار گرفته است را گناه کار و شقی و بدبخت قرار داده است».[3]
4. مورد لعن و محروم شدن از رحمت خداوند:
امام صادق (ع) فرمود: «ملعون است، ملعون است کسی که پدر یا مادرش را کتک بزند. ملعون است، ملعون است کسی که والدین خود را آزار دهد».[4] مقصود از لعن در آخرت؛ عقوبت الاهی و در دنیا؛ انقطاع و دور شدن از قبول رحمت و توفیق خداست.[5]
5. پذیرفته نشدن نماز:
امام صادق (ع) فرمود: «کسی که نگاه غضب آلود به پدر و مادرش کند، هر چند که آنها به او ظلم کرده باشند، خداوند هیچ کدام از نماز هایش را قبول نمی کند».[6]
6- یكی از آثار بیحرمتی به پدر و مادر گرفتار شدن به عذاب الهی است:
«والذی قال لوالدیه افٍ لكما اتعد اننی ان اخرج و قد خلت القرون من قبلی و هما یستغیثان الله ویلك ءامن ان وعدالله حق فیقول ما هذا الا ساطیر الاولین.»[7]
این آیه در مورد فرزند بی ایمان و حق نشناسی است كه مورد عاق والدین واقع شده است و به پدر و مادر اف گفته و میگوید: «آیا به من وعده میدهید كه من در روز قیامت مبعوث میشوم در حالی كه قبل از من هم اقوامی بودند و مردند و هرگز مبعوث نشدند.» این پدر و مادر مؤمن در مقابل این فرزند تسلیم نمیشوند آنها فریاد می زنند و خدا را به یاری میطلبند كه وای بر تو ای فرزند ایمان بیاور كه وعده خدا حق است اما او همچنان لجاجت میكند و در مقابل پدر و مادر میگوید اینها چیزی جز افسانههای پیشین نیست.
از این آیه معلوم میشود این فرزند كاملا به پدر و مادر بی احترامی كرده و به حرف پدر و مادر گوش نداده بلكه حتی آنها را مسخره هم كرده است سرانجام كار چنین افرادی را در آیه بعد روشن میكند و میفرماید: اولئك الذین حق علیهم القول فی امم قد خلت من قبلهم من الجن و الانس انهم كانو خاسرین.[8]
آنها كسانی هستند كه عذاب الهی در باره آنها حتمی است و همراه با اقوام كافر از جن و انس كه قبلا از آنها بوده گرفتار مجازات دردناك میشوند و اهل دوزخاند.[9]
پی نوشت:
[1]. شیخ صدوق، علل الشرایع، ج 2، ص 479، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، 1358ش.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالحدیث، ج 4، ص 257، چاپ اول، دا
[3]. علل الشرایع، ج 2، ص 479.
[4] .شیخ حر عاملى، وسائل الشیعة، ج 16، ص 281، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ اول، 1409 ق.
[5]. راغب أصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، ص 741، دار القلم، الدار الشامیة، بیروت، دمشق، چاپ اول، 1412ق.
[6]. الکافی، ج 4، ص 65.
[7] . احقاف 17.
[8] . احقاف 18.
[9] . ناصر مكارم شیرازی، تفسیر نمونه (تهران، دارالكتب الاسلامیه، چاپ دهم 1371)، ج21، ص337.